Yaşlı Bakımında Yapay Zeka Tabanlı Eğitim Uygulamaları: Etkinlik ve Uygulama Alanları

İsmail Samet Mutlu; Ahmet Yusuf Yılmaz

doi:10.5281/zenodo.12637413

Yazarlar

İsmail Samet Mutlu Doktora Öğrencisi, Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Çalışma Ekonomisi Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı https://orcid.org/0000-0002-4843-0910
Ahmet Yusuf Yılmaz Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesi https://orcid.org/0000-0002-3499-7676

DOI:

https://doi.org/10.5281/zenodo.12637413

Anahtar Kelimeler:

Yaşlı bakımı, Yapay zeka teknolojileri, Sağlık eğitimi, Bakım kalitesi, Kişiselleştirilmiş hizmetler

Özet

Yapay zeka (YZ), sağlık ve eğitim dahil olmak üzere birçok alana entegre olmaktadır. Özellikle yaşlı bakımı bağlamında, YZ tabanlı eğitim uygulamaları, bakım kalitesini artırmada önemli bir rol oynar. Bu uygulamaların, yaşlı bakım uzmanlarına ve sağlık profesyonellerine hastalık tespiti, tıbbi tavsiye, triyaj, klinik karar verme ve teşhis gibi görevlerde yardımcı olması beklenmektedir. Ayrıca, YZ algoritmaları hastalıkların daha hızlı teşhisini mümkün kılarak hasta sonuçlarında iyileşme sağlayabilecektir. Eğitimi alanında, YZ teknolojileri devrim oluşturma potansiyeline sahiptir. Uzmanlar, YZ’nın maliyet, kalite ve sağlık hizmetlerine erişim konusundaki avantajlarından yararlanmak için YZ konusunda eğitim almalıdır. Ayrıca, YZ teknolojileri yaşlılara yönelik bakım eğitim programlarına entegre edilerek bu teknolojiyi etkili kullanmalarını sağlamak amacıyla müfredat içeriğine eklenmelidir. YZ'nın yaşlı bakımındaki uygulamaları tıbbi hususların ötesine geçmektedir. YZ destekli eğitim araçları, yaşlı bakım becerilerini geliştirecektir. Ayrıca, YZ teknolojileri yaşlıların bağımsız yaşamlarını destekleyen çeşitli hizmetler sunarak duygusal ve fiziksel sağlıklarına hitap eder. YZ tabanlı eğitim uygulamalarının yaşlı bakımına entegrasyonu, bakım kalitesini artırmada büyük bir potansiyele sahiptir. Yaşlı bakımı alanı, bu teknolojilerden önemli ölçüde faydalanarak, bakıcılara ve sağlık profesyonellerine yönelik eğitim programlarını ve yaşlıların bağımsız yaşamlarını desteklemeyi amaçlamaktadır. Makalede, yaşlı bakımı ve eğitimi alanında yapay zeka teknolojilerinin rolüne odaklanılmıştır. Ayrıca, yaşlıların bakımı ve eğitimi konusunda daha etkili ve kişiselleştirilmiş hizmetlerin geliştirilmesine katkıda bulunmak için yapay zeka teknolojilerinin nasıl kullanılabileceğini irdelenmektedir.

Referanslar

Akalın, B., & Veranyurt, Ü. (2021). Sağlık Hizmetleri ve Yönetiminde Yapay Zekâ. Acta Infologica, 5(1), 231-240.

Akdeniz, M., & Özdinç, F. (2021). Eğitimde Yapay Zeka Konusunda Türkiye Adresli Çalışmaların İncelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 912-932. https://doi.org/10.33711/yyuefd.938734

Arslan, K. (2020). Eğitimde Yapay Zeka ve Uygulamaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 71-88.

Ay, F., & Özgün Başıbüyük, G. (2020). Yaşlı Bireylerde Sanal Ortam Yalnızlığı, İnternet Bağımlılığı ve Yaşam Doyumu. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 13(1), 27-35. https://doi.org/10.46414/yasad.696356

Birinci, E. (2021). Türkiye’deki Yaşlı Bakımı Eğitimi Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Türkiye Mesleki Ve Sosyal Bilimler Dergisi(5), 31-43. https://doi.org/10.46236/jovosst.884978

Bozüyük, T., Gökçe, İ., Yağcı, C., & Akar, G. (2005). Yapay Zeka Teknolojilerinin Endüstrideki Uygulamaları. Marmara Üniversitesi Teknik Bilimler Meslek Yüksek Okulu Elektrik Programı, 1- 67.

Canatan, A. (2018). Türkiye’de Profesyonel Yaşlı Bakımı. İçinde İ. Tufan ve M. Durak (Eds.), Gerontoloji (2. cilt, ss. 187-202). Ankara, Türkiye: Nobel Yayınevi.

Coşkun, F., & Gülleroğlu, H. D. (2021). Yapay Zekanın Tarih İçindeki Gelişimi ve Eğitimde Kullanılması. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 54(3), 947-966. https://doi.org/10.30964/auebfd.916220

Coşkun, O., & Kuşçu, E. (2021). Artificial Intelligence’s Pupil Natural Language Processing. Turkophone, 8(3), 116-129.

Ersözlü, M. (2023). Yapay zekâ ve teknolojinin yaşlı bakımında rolü: Robot&Frank Filmi bağlamında bir inceleme. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, (INIJOSS), 12(2), 352- 368.

Ertürk, Z. K., & Ertürk, B. (2021). Acil Serviste Yapay Zeka Kullanımı. Aksaray Üniversitesi Tıp Bilimleri Dergisi, 2(2), 39-40.

Ho, A. (2020). Are We Ready For Artificial İntelligence Health Monitoring In Elder Care?. BMC geriatrics, 20(1), 358.

Keleş, H. (2022). Tıpta Yapay Zeka Uygulamaları. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 24(3), 604-613. https://doi.org/10.24938/kutfd.1214512

Mittelstadt, B. D., & Floridi, L. (2016). The Ethics Of Big Data: Current And Foreseeable Issues In Biomedical Contexts. The ethics of biomedical big data, 445-480.

Morkoç, N., & Erkoç, B. (2023). Engelliler, Yaşlılar ve Bilişim Erişebilirliği. Sosyal Politika Ve Sosyal Hizmet Çalışmaları Dergisi, 4(2), 248-260. https://doi.org/10.61861/spshcd.1368586

Oğlak, S. (2021). Yaşlılar için Gündüz Bakım Hizmetleri. İçinde E. Binici (Ed.), Gerontolojik Sosyal Hizmet (ss. 203-219). Ankara, Türkiye: Nobel Yayınevi.

Öznur Muz F.N., Kılınç A. & Önsüz M. F. (2020). COVID-19 Pandemisinde Yapay Zekanın Kullanımı. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, 5, 178-183.

Öztürk Dilek, G. (2019). Yapay Zekanın Etik Gerçekliği. Ankara Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 47-59.

Pirim, H. (2006). Yapay Zeka. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 1(1), 81-93. https://doi.org/10.19168/jyu.72783

Rubeis, G. (2020). The Disruptive Power Of Artificial Intelligence. Ethical Aspects Of Gerontechnology In Elderly Care. Archives of gerontology and geriatrics, 91, 104186.

Şapçı, A. H., & Şapçı, H. A. (2019). Innovative Assisted Living Tools, Remote Monitoring Technologies, Artificial Intelligence-Driven Solutions, And Robotic Systems For Aging Societies: Systematic Review. JMIR aging, 2(2), e15429.

Ustamehmetoğlu, G. (2021). Akıllanan Dünyada Yaşlı Bakım Uygulamaları. Fenerbahçe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(1), 53-61.

Wang, L. L., Jia, L. Q., Chu, F. Q., & Li, M. X. (2021). Design Of Home Care System For Rural Elderly Based On Artificial Intelligence. In Journal of Physics: Conference Series (Vol. 1757, No. 1, p. 012057). IOP Publishing.